1956 yılından bu yana yürürlükte olan, fakat yürürlükte olmasına rağmen üvey evlat muamelesi görerek Vergi Usul Kanunu'nun ve diğer ilişkili kanunların gölgesinde kalarak yıllar içinde eskiyen Türk Ticaret Kanunu, bilindiği gibi yerini 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu'na bıraktı.
Önceki Türk Ticaret Kanunu bir türlü güncellenmiyor ve ticari hayatta etkileri yeteri kadar hissedilmiyor derken, Yeni Türk Ticaret Kanunu bu durumun aksine etkisini daha yürürlüğe girmeden hissettirdi ve uygulama tarihinden önce revizyon geçirerek (26.06.2012 tarihli 6335 sayılı Kanun) bazı değişiklikliklere uğradı ve bu şekilde 1 Temmuz 2012 den itibaren hayatımıza girdi.
Konuyla ilgili önceki yazılarımı okumak isteyenler için aşağıda listeliyorum.
Yeni Türk Ticaret Kanunu, yürürlüğe girdiği tarih itibarı ile tüm ticari hayatımızı etkileyeceği şüphesiz. Bu etkilerin içinde iş hayatını ilgilendiren en önemli kısımlarda "anonim şirketler" ve "limited şirketler"e olan etkilerinin neler olacağı ve ne gibi değişikliklerin geleceği.
Konuya anonim şirketler açısından bakıldığında oldukça fazla yenilik ve değişiklik görülmekte. Bunları sırasıyla çeşitli başlıklar altında özetlemeye çalışacağım.
Ortak Sayısı
Eski Türk Ticaret Kanunu (Eski TTK), anonim şirket kuruluşlarında asgari olarak 2 ortağı zorunlu kılarken (Eski TTK md. 503), Yeni Türk Ticaret Kanunu (Yeni TTK) tek kişi ile anonim şirket kurulmasına izin veriyor. (Yeni TTK md. 574)
Azami ortak sayısı ile ilgili ise gerek eski TTK'da (Eski TTK, md. 504) gerekse de yeni TTK'da (Yeni TTK, md. 574) maksimum 50 kişi ile sınırlandırılmıştır.
Asgari Sermaye ve Sermayenin Ödenmesi ve Şirketin Kuruluşu ve Sicile Kaydedilmesi
Eski TTK md. 507 gereğince limited şirketlerde asgari sermaye tutarı 5.000 TL olarak belirlenmiştir ve şirket kuruluşunun tescilinden itibaren üç ay içinde sermaye taahhüdünün 1/4'ünün, kalan taahhüdün de 3 yıl içinde ödenmesi şart koşulmuştur.
Yeni TTK'ya göre ise limited şirketlerin sermaye durumları ile ilgili olarak daha önce yazdığım detaylı yazıya aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Yeni TTK'ya göre Limited Şirketlerde Sermaye Taahhüdü
Ortaklar Kurulu Açısından
Eski TTK'ya göre limited şirketlerde bir veya birden fazla müdür bulunabiliyordu. (eski TTK, md. 624) Yeni TTK'da da bu yönde bir değişiklik yapılmadı ve limited şirketlerde müdür sayısı konusu uygulamadaki şekliyle kaldı.
Müdür olma şartları da eski TTK ve yeni TTK'da farklılık göstermiyor. (eski TTK, md. 624, yeni TTK, md. 623, md. 624)
Şirketi temsil konusunda ise, eski TTK'ya göre, şirket temsilcileri arasında bir tüzel kişi olduğu takdirde, ancak o tüzel kişi adına limited şirketin temsil ve idaresini üzerine almış bulunan tüzel kişi, limited şirketin temsilcisi olarak tescil ve ilan ettirilmekteydi. (eski TTK, md. 540/4)
Yeni TTK'ya göre ise, şirketin müdürlerinden biri tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişi belirleyecektir. (yeni TTK, md. 623/2) Alınan kararlar içinse, müdürler birden fazlaysa bunlardan biri genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanacaktır. Birden fazla müdürün varlığı halinde, kararlar çoğunlukla alınacak, eşitlik halinde ise başkanın oyu üstün sayılacaktır. (yeni TTK, md. 624)
Ortakların Sorumluluğu, Ortakların Şirketten Borçlanması
Eski TTK limited şirket ortaklarının sorumlulukları hakkında çok açıklayıcı olmasa da, yeni TTK da bu husus bir çok açıdan hükme bağlanmıştır. Bu hükümlere göre;
Ortakların amme borçları dışında kalan şirket borcundan dolayı sorumluluğu taahhüt ettikleri esas sermaye payı ile sınırlıdır. (yeni TTK, md. 128)
Ortaklar şirket sözleşmesinde ek ödeme ve yan edim gibi taahhütler varsa bunları da ödemek zorundadırlar. (yeni TTK, md. 603)
Ortağın sermaye payını devretmesi halinde devreden ve devralan devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmemesinden dolayı müteselsil sorumlu olurlar.
Limited şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan sorumlu olurlar.
Ortakların şirketten borçlanması konusunda eski TTK'da bir hüküm bulunmuyor iken, Yeni TTK'da bu konuda anonim şirketler için konulan hükümler aynen limited şirketler içinde geçerlidir.
Anonim şirketler için yazdığım yazıya aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Anonim Şirketler açısından Yeni TTK - Eski TTK Karşılaştırması
Genel Kurul Toplantıları
Eski TTK'da genel kurul ve alınan kararların geçerliliği ile ilgili maddeler md. 513/1, md. 513/2 ve md. 549/2 de belirtilmiştir. Bu maddelere göre;
- Ana sözleşme sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararı ile değiştirilebilir.
- Ortakların sorumluluklarının sınırları ile ilgili kararlar oy birliği ile alınır.
- Şirketin fesih kararı, esas sermayenin 3/4 üne sahip ortakların 3/4 ünün oyu ile alınabilir.
Yeni TTK'da ise bu hususlar md. 620 ve md. 621 de düzenlenmiştir. Buna göre;
- Genel kurul kararlarının tümü, toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğu ile alınır.
- Şirketin faaliyet konusunun değiştirilmesi, sermayenin artırılması, imtiyazlı oyların belirlenmesi gibi kararlar, toplantıda temsil edilen oyların en az 2/3 ünün ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğu ile alınabilir.
Denetim ve Denetçi Hususu
Eski TTK'ya göre ortak sayısı 20 nin altında olan limited şirketler için denetçi bulundurulması zorunlu değilken, 20 den fazla ortaklı olan limited şirketler dışardan ya da ortaklar arasından seçilen en az 1 denetçi bulunmak zorundaydı.
Yeni TTK'ya göre ise anonim şirketin denetçiye ilişkin hükümleri limited şirketler için de geçerli kılınmıştır.
Kar Payı Avansı
Eski TTK'da olmayan ve aslında en başta ortakların şirketten borçlanmasının kaldırılması hükmünü hafifletici ve ortakları rahatlatıcı bir etken olarak düşünülen ve yeni TTK'nın 509. maddesinde düzenlenen "kar payı avansı" hükmüne göre, şirket ortakları dönem sonunda, şirketlerinin kar edebileceğini öngörüp bunu bir projeksiyon ile destekleyebilirlerse şirketten borçlanabilecekler. Bu borç yasal bir borç sayılacak ve eğer dönem sonunda şirketin dağıtılabilir karı, öngörülenden düşük ise alınan fazla kar payı şirkete iade edilecek.
Şirketin Faaliyetlerinden Doğan Sorumlulukları (Ultra Vires Kuralı'nın Kaldırılması)
Bu konuda limited şirketler için gerek eski TTK, gerekse de yeni TTK'da bir hüküm bulunmamaktadır fakat konuyla ilgili yeni TTK açısından daha önceki yazıma aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Ultra Vires Kuralı ve Yeni TTK
Internet Sitesi Kurma Zorunluluğu
Bu konudaki yazıma aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Yeni TTK ve Internet Sitesi Uygulaması
