Kitap İncelemesi: Coca Cola'da CEO Olmak

Kitap İncelemesi: Coca Cola'da CEO Olmak

“Coca Cola’da CEO Olmak”, 1966 yılında Coca Cola’da çalışmaya başlayan ve 2004-2008 yılları arasında şirketin yönetim kurulu başkanlığını yapan Neville Isdell’in hayatını anlatan yarı otobiyografik bir roman. Kitabın diğer yazarı ise Amerikalı kitap editörü David Beasley…

Bu türdeki eserlerin benim açımdan (eminim birçok kişi için de böyledir) en önemli avantajlarından biri, sohbet akıcılığında ilerlemesi oluyor.

Bu kitapta da Neville Isdell anlattı, ben dinledim ve notlar aldım.

Isdell kendi hayatını anlatarak, hem global ölçekteki bir şirketin bu konumunu korumak ve güçlendirmek için kendi içinde yaşadığı değişimleri ve rakipleri ile girdiği mücadeleleri ve bunu yaparak aslında Coca Cola’nın bugünkü konumuna hiç de kolay ulaşmadığını göstermeyi hem de bir çalışan olarak bu ölçekteki bir şirketin en alt basamağından başlayarak ilerleyen bir kariyerin şirketin zirvesine ulaşana kadar karşılaştığı zorlukları ve çıkardığı dersleri paylaşmayı amaçlıyor. 

İrlanda doğumlu olan Isdell ilk işine 1966 yılında Kuzey Rodezya (bugünkü Zambia)’da Coca Cola Company’nin bayisi olan bir şişeleme fabrikasının deposunda yönetici adayı olarak başlamıştır. Ardından 1968 yılında aynı ülkede Coca Cola Company’e ait olan bir diğer şişeleme fabrikasına geçmiş ve 1972 yılında kendisini küresel yolculuğa çıkaran ve bir dünya vatandaşı olarak anılmasını sağlayacak Güney Afrika teklifini kabul etmiştir. Şirketin dünyadaki en büyük fabrikası olan Johannesburg’daki şişeleme fabrikasına genel müdür asistanı olarak terfi olan Isdell, burada geçirdiği 9 yılın ardından sırasıyla Avustralya (Sidney), Filipinler, Batı Almanya ve Hindistan’da çeşitli görev yürütmüş, 200’den fazla ülkeye seyahat etmiş ve emekli olduktan sonra gözlerden uzak bir hayat sürerken bir anda kendisine şirkete yeniden dönmesi ve Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstlenmesi teklif edilmiştir. Isdell, emekliliğini yarıda keserek 2004 yılında şirkete geri dönmüş ve 2009 yılında yerini Muhtar Kent’e bırakana kadar Coca Cola Company'de yönetim kurulu başkanı olarak görev yapmıştır.

Isdell kitabının özellikle iş hayatı ile ilgili anılarını anlattığı geniş bölümünde, para kazanmak için yaptığı geçici işlerden başlayarak ardından Coca Cola'da başlayan kariyeri ve yıllar içerisinde görev yaptığı her ülkeye ayrı bir bölüm ayırarak, her bir ülkede ve görevde karşılaştığı sorunları, uyguladığı çözümleri, yaptığı hataları ve çıkardığı dersleri açık yüreklilikle anlatmış. Bazı hatalarından çıkardığı dersi doğrudan vurgularken bazı hatalarında ise açıklamalarına ve o dönemin şartlarına da değinmiş. Karşılaştığı sorunları okurken adeta bir bilgisayar oyunundaymışcasına Isdell'in bir sonraki hareketini merak ettim. Her ülkede ve her farklı görevinde başka bir sorunla karşılaşmış ve bunlarla baş etmeye çalışırken öğrenme süreci de devam etmiş.

Aşağıdakilerle sınırlı olmamak üzere, Isdell’in kariyeri ve hayatı üzerinden çıkardığım bazı önemli notlar şu şekilde;

• Başarılı bir kariyer için yalnızca sizin başarılı olmanız yeterli olmayabilir, vizyoner bir yöneticiye de ihtiyacınız vardır.
• Kariyerinizde ilerleyebilmek için risk almaktan çekinmemelisiniz.
• Sorumluluk alanlarınızda risk ve insiyatif almaktan çekinmeyin ancak olası başarısızlıkta sizi savunabilecek üstlerinizin olduğundan emin olun zira özdeyişte de belirtildiği gibi “başarının bir çok babası vardır, başarısızlık ise yetimdir!” Bunun tersi de geçerlidir. Bir astınızın projesini en katı şekilde eleştirdikten sonra onay verirseniz, olası başarısızlıkta astınızın arkasında durun!
• Yönettiğiniz ekibin ve müşterilerinizin memnuniyetine önem verin ancak gereken zamanlarda her iki grup ile de vedalaşabileceğinizde bir problem görmediğinizi hissettirin.
• Yaptığınız işe ve yönettiğiniz sürece mutlaka hakim olun. Sürecin her bir anında, gereken anlarda tek başınıza işin altından kalkabilecekmiş gibi kendinizi hazırlayın.
• Yönetici kariyeriniz ilerledikçe önceki hayatınızda kullandığınız bazı kelime, cümle ya da şakaların yeni pozisyonunuza uygun olup olmadığından emin olun.
• Çalıştığınız kuruma sadakat, ilk taviz verebileceğiniz özelliklerinizden olmasın.
• Müşterileri memnuniyetini mesleki hırslarınızla değil doğru soru ve araştırmalarla sağlayabilirsiniz.
• Söylenti ve tahminlere karşı aşırı duyarlılık, yöneticilik kariyeriniz için tehlikeli olabilir.
• Üstlerinizle çatışmaktan korkmayın ancak bunu dikbaşlı olarak değil, pragmatik ve doğru çözümler sağlayarak yapın.

Mutlaka her okuyucu kendi bakış açısıyla yeni noktalar görecek ve notlar çıkaracaktır zira kitap bu yönüyle oldukça zengin bir anlatıma sahip.

Ana karakterin sıfırdan başladığı iş hayatında en tepe noktaya yükselmesi, sadece iş maceraları üzerinden değil bazı bölümlerde politik yorumlar ile görüşlerini paylaşması ve Coca Cola’yı içerden bir göz olarak tanımamızı sağlamasıyla kitap, beklentilerimin oldukça üzerinde bir tatmin sağladı.

Diğer yandan bazı bölümlerde Pepsi ile girişilen ticari rekabette işin finansal yönüne de değinilmesi keyif verse de bir CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı’ndan daha fazlasını dinlemek isterdim açıkçası. Finansal tecrübelerle ilgili kısım biraz hızlı geçilmiş.

Kitabın çevirisini de oldukça başarılı buldum. Herhangi bir anlam karmaşası yaşamadan hızlı bir okuma yapmamı sağladığını söyleyebilirim. Anlatım tarzı da kitabı oldukça kolay okunur hale getirmiş. 

“Yönetim”, “liderlik”, “pazarlama”, “iş hayatı tecrübeleri” ve “çokuluslu şirket” kavramlarına dair bir arayışınız varsa “Coca Cola’da CEO Olmak” kitabını tavsiye ederim.

Bu yazıyı sosyal medyada paylaşmak için ekranın solundaki sosyal medya araçlarını kullanabilirsiniz.